Emoties, dilemma’s en erkenning bij scheiden, nieuwe partner en samengesteld gezin
Scheiden is een van de meest pijnlijke gebeurtenissen. Er is bijna altijd sprake van verdriet en angst, van pijn en woede. En een sterk gevoel van onrecht. Deze emoties kunnen jarenlang een grote ballast zijn; tot vecht- en conflictscheidingen aan toe. Maar hoe buig je woede en wrok om naar redelijkheid?
Met de komst van een nieuwe partner komen de gespannen verhoudingen nog meer onder druk te staan. Klopt het allemaal wel wat er gebeurt? Is een stiefouder wel gewenst? De verwachtingen en teleurstellingen zijn vaak te diep en de dilemma’s te complex om goed met elkaar om te gaan.
Tijd voor een nieuwe aanpak. Waarom kunnen conflicten niet stoppen zolang ex-partners, (stief)ouders en (stief)kinderen het gevoel hebben dat het niet eerlijk is? Tijd om de betekenis van emoties te achterhalen. Wat zijn onze mogelijkheden als mens om heftige emoties om te zetten in erkenning en recht doen aan iedereen: de kinderen, de stiefkinderen, de nieuwe partner én de ex-partner?
Van woede naar redelijkheid is geschreven voor mediators, advocaten, (stiefplan)coaches, kindbehartigers, psychologen, pedagogen, therapeuten, rechters en andere professionals. En natuurlijk voor lezers met interesse in of ervaring met scheiding of het samengestelde gezin.
Corrie Haverkort is filosoof, trainer en docent stiefplan-coach.
‘Een prachtig boek. Een uniek voorbeeld van hoe filosofie in staat is de vinger op de juiste plek te leggen. Met concrete aandacht voor de emoties, verlangens én mogelijkheden van ouders kunnen de problemen voor henzelf en hun kinderen bij een scheiding en de komst van een stiefouder eindelijk echt afnemen.’
“Waar zit je gevoel?” De mier zat naast de vlinder op de heuvel. De zon scheen, en het uitzicht stopte nergens. “Waar niet?” zei de vlinder. (Toon Tellegen)
Emoties lijken ons dagelijks leven te bepalen. Wij nemen onze beslissingen op basis van wat wij denken dat ons gelukkig, verdrietig of boos maakt. We kiezen vaak voor activiteiten op basis van onze gevoelens en onze emoties zijn direct verantwoordelijk voor ons geestelijk en lichamelijk welbevinden.
Het scheidingsproces is voor veel mensen een ingrijpende emotionele gebeurtenis.
Over het algemeen zijn wij ons niet zo heel erg bewust van de invloeden van onze emoties op de beslissingen die wij nemen. Toch vormen emoties de aanzet tot gedrag en zijn drijvend voor hoe je jouw scheiding beleeft en vorm geeft.
Hoe ieder voor zich deze emoties ervaart is erg persoonlijk. Bij de een overheerst uitbundigheid in woede, angst of verdriet en bij de ander zijn deze emoties nauwelijks waar te nemen en lijkt het alsof men het scheidingsproces bijna onverschillig ervaart.
Juist de verschillen in de emotionele beleving kan maken dat het scheidingsproces moeizaam verloopt. Door de verschillen voelt vaak de één zich niet door de ander gekend en begrepen en omgekeerd is dat ook zo.
Stress
Het scheidingsproces brengt gevoelens van stress met zich mee. Op het moment dat wij stress ervaren komt in ons lichaam een proces op gang. Deze stressreactie is bij iedereen verschillend. Zodra de stressreactie in opbouw is of reeds aanwezig is gaat ons systeem over in een vecht-vlucht- of verstijvingsreactie. Deze reactie stelt ons als mens al sinds de oertijd in staat om snel en adequaat te reageren op gevaarlijke situaties.
Tijdens de stressvolle situaties maakt ons lichaam hormonen aan. Deze worden aangestuurd door de amygdala. De amygdala, ook amandelkern genoemd, maakt deel uit van het oudste deel van de hersenen, het limbisch systeem. Dit systeem is een soort emotionele schildwacht. Het enige dat telt is overleven. Als er gevaar dreigt, dan neemt deze schildwacht de regie over om zodoende direct tot actie over te kunnen gaan. De hormonen adrenaline, nor-adrenaline en cortisol worden in het lichaam afgegeven om op de vlucht te kunnen slaan, te vechten of te verstijven.
Tegelijkertijd stopt het denkvermogen, de neo-cortex (ook het rationele brein genoemd), waardoor de rem op de emoties niet meer goed functioneert en de ratio onder druk komt. Want in dreigende situaties ontbreekt immers de tijd om verstandig te overleggen wat het beste plan van aanpak zal zijn.
Een snelle reactie van de amygdala zorgt er dus voor dat het gevaar ontweken kan worden nog voor je beseft dat je je in een dergelijke situatie bevindt. Echter doordat ons denken niet meer optimaal is ken je soms betekenis toe aan iets wat er niet is. Je kent betekenis toe aan iets wat je denkt dat echt is. Je ziet wat je wilt zien. Dit maakt dat een verstandig overleg tijdens de scheiding erg lastig kan zijn.
Fasen
Ondanks dat een scheidingsproces een emotioneel proces is zul je toch beroep op je ratio moeten doen om zaken verantwoord en respectvol te regelen. Niet alleen voor je kinderen en je partner maar ook voor jezelf.
Hiervoor is het helpend om de verschillende fasen van stress en de triggers hiervoor bij jezelf te gaan herkennen.
Neutrale fase
Het gaat goed met je. Je bent rustig, redelijk en overziet wat je doet en voelt. In deze fase kun je goed functioneren, lijken je problemen minder groot en ervaar je minder beangstigende emoties. Je bent goed instaat om weloverwogen beslissingen en afspraken te maken.
Stressfase
In deze fase heb je te veel prikkels en informatie te verwerken gekregen. Dit hoeft niet eens altijd zichtbaar te zijn. Dit kan externe informatie zijn maar ook jouw eigen gedachten zorgen voor informatie. In deze fase kun je de volgende uitingen herkennen.
• schelden en vloeken • paniekaanvallen • intens verdriet • lijflijke agressie • schreeuwen • opdringerig en claimend gedrag • verandering in spierspanning • niet kunnen loslaten • vermoeidheid • ongemotiveerd en slordig gedrag • duizelingen • geen antwoorden geven op vragen • flauwvallen • onhandigheid • het maken van ongepaste of harde grappen • agressieve houding • zweten • stellen van veel vragen • incontinentie
De buitenwereld ervaart dit gedrag als ongewenst en ongepast. Maar verkeer je zelf in deze stressfase dan betekent dit dat er nauwelijks nog eigen regie is. Deze uitingen bij extreme stress komen niet voort uit onwil. Het is pure onmacht. Het gedrag ontstaat door de situatie of omstandigheden waar je voor, tijdens en na het scheidingsproces in kunt bevinden.
Door de stressreactie wordt helder nadenken bemoeilijkt. Praten zorgt voor nog meer prikkels die het overbelaste informatieverwerkingssysteem niet meer kan verwerken. De emoties nemen de overhand en kleuren de gedachten verder in.
Onze hersenen ‘stemmen’ af op de reactie van de emoties die we ervaren. Als stemmingen zich vaker manifesteren, zullen de hersenen zich hierin gaan specialiseren en daarin steeds bekwamer worden. Het overlevingsmechanisme staat dan stand-by. De uitingen van deze stemmingen komen hierdoor steeds dichter aan de oppervlakte te liggen.
Omdat dit voor positieve én negatieve stemmingen geldt, is het echt in jouw belang jouw eigen stressreactie in deze stressvolle en emotionele periode in kaart te brengen en hierop te sturen.
Soms voelt het tijdens de scheiding nog niet zo maar je hebt hier keuze op. Wil je al dan niet bewust slachtoffer zijn van de scheiding of gun je het jezelf, hoe moeilijk soms ook, om de regie, soms met externe en deskundige hulp, over je leven weer op te pakken.
In dit plan regelen de ouders, na de beëindiging van hun relatie, hun wederzijdse rol bij de opvoeding van hun kinderen.
Dagelijkse zorg
1. Het uitgangspunt en de intentie van beide ouders is dat de kinderen de ruimte krijgen om openlijk en loyaal te zijn en te houden van beide ouders. Ouders gaan ervan uit dat een wederzijdse goede relatie op basis van vertrouwen in het belang is van de kinderen.
2. Ouders zullen na scheiding gezamenlijk het ouderlijk gezag blijven uitoefenen en dragen gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding van hun kinderen.
3. De hoofdverblijfplaats van de kinderen is bij …….
4. Er is gekozen voor een omgangsregeling die er per ……………. als volgt uit zal zien:
5. De kinderen zijn na melding aan beide ouders te allen tijde welkom tijdens hun verblijf bij de ene ouder tussentijds de ander ouder te bezoeken.
6. De kinderen zijn op een bij hun leeftijd passende wijze bij het maken van de afspraken zoals vermeld in dit ouderschapsplan betrokken.
7. Ouders zullen elkaar regelmatig behoorlijk informeren aangaande al de relevante ontwikkelingen van de kinderen.
8. Boodschappen omtrent de kinderen/de gezinssituatie of wijzigingen die (gaan) optreden zullen de ouders steeds eerst aan elkaar overbrengen zonder tussenkomst van de kinderen.
9. Signalen van de kinderen omtrent de andere ouder worden door en tussen de ouders afgestemd zonder de kinderen daarmee verder te belasten. De ouders zullen elkaar naar de kinderen toe zo veel als mogelijk ondersteunen in ieders rol ten aanzien van de kinderen, juist ook wanneer er ogenschijnlijk fouten gemaakt worden of zich problemen aandienen.
10. Gedurende de tijd dat de kinderen bij een ouder verblijven en er onverhoopt oppas geregeld moet worden gaat de voorkeur uit naar opvang door de andere ouder.
11. Gedurende de tijd dat de kinderen bij een ouder verblijven is deze verantwoordelijk voor de dagelijkse zorg. Basisaspecten als lichamelijke verzorging, het dagritme, bedtijd, maken van huiswerk etc. zullen ouders allereerst in overleg met elkaar afstemmen.
12. De verzorgende ouder is vrij naar eigen inzicht invulling te geven aan de omgang met de kinderen. Daarbij zal respectvol worden omgegaan met de zorgregeling zoals de ouders deze in principe met elkaar hebben afgesproken en zal deze in ieder geval niet bewust worden doorkruist of afgebroken. Over en weer zullen de ouders het vertrouwen uit spreken in elkaars kwaliteiten als ouder.
School, sport, muziek e.d.
13. Ouders overleggen met elkaar over zaken die zij belangrijk vinden voor hun kinderen zoals: gezondheid, ontwikkeling, schoolkeuze, ouderavonden, sport, muziek, clubs en hobby’s.
14. Een keuze voor een (type) school maken de ouders tezamen met de kinderen, waarbij de ouders in gezamenlijk overleg met elkaar zullen beslissen.
15. De ouders zullen ouderavonden en openbare bijeenkomsten indien mogelijk gezamenlijk bezoeken. De ene ouder zal de andere ouder vroegtijdig op de hoogte brengen van een aangekondigde datum en het tijdstip.
16. De ouder die de rapporten of andere schoolinformatie ontvangt zal deze ter kennisname doorleiden naar de andere ouder.
Medische aangelegenheden
17. Beslissingen omtrent medische aangelegenheden zullen ouders in onderling overleg nemen.
18. De ouders zullen over en weer voor zorgen dat zij afhankelijk van de omstandigheden, tezamen of afzonderlijk rechtstreeks contact zullen kunnen onderhouden met het kind dat ziek is of verpleegd wordt.
19. Ingeval zich een acuut medisch probleem voordoet zal de ouder bij wie het kind op dat moment is de noodzakelijke maatregelen treffen en zo spoedig als de omstandigheden dat mogelijk maken de andere ouder informeren.
20. De ouders zullen de kinderen correct tegen wettelijke aansprakelijkheid en ziektekosten verzekerd houden, en beide ouders dienen over het polisbewijs te beschikken.
Jaarlijkse afspraken en vakanties
21. Ieder jaar wordt aan het eind van het schooljaar een afspraak tussen de ouders gemaakt over de omgang/het verblijf van de kinderen op basis van de vorenstaande afspraken. Eventuele wijzigingen in de verdeling van de dagelijkse zorg wordt eerst tussen ouders overlegd en dan wordt er met de kinderen overlegd.
22. In het twaalfde levensjaar is hetgeen het kind zelf wil inzake verblijf en omgang met de ouders zeer zwaarwegend, tenzij dit om gewichtige redenen van kind en/of ouders niet goed mogelijk is.
23. Vakantieverdeling nog op te geven
Verjaardagen en familiefeesten
24. De ouders komen overeen dat de kinderen op de verjaardag van ieder van hun ouders in de gelegenheid gesteld worden om op de dag of het feestje de jarige ouder te bezoeken.
25. Over de verjaardagen van de kinderen maken de ouders tevoren passende afspraken.
26. De ouders spannen zich in om de kinderen de ruimte te geven contacten te houden met familieleden.
27. Regeling rond feestdagen nog op te geven
Financiën
28. Bijdrage onderhoud kinderen nog nader overeen te komen.
Overige afspraken
29. Spoedeisende beslissingen aangaande de kinderen zullen altijd besloten worden door de ouder waar de kinderen op dat moment verblijven, altijd in het beste belang van de kinderen. De andere partij zal door de dan beslissende ouder zo spoedig mogelijk worden ingelicht.
30. Zodra vader of moeder een nieuwe serieuze relatie heeft zal deze dit eerst kenbaar maken aan de andere ouder en dan pas aan de kinderen. Ouders zullen overleggen hoe zij de kinderen voorstellen aan de nieuwe partner.
31. Ouders zullen zich niet negatief uit laten over de nieuwe partner jegens de kinderen.
32. De termen papa en mama blijven exclusief voor de ouders.
33. De termen opa en oma blijven exclusief voor de eigen grootouders.
34. De ouder met de nieuwe partner zal erop toezien dat op geen enkele manier bemoeienis van de nieuwe partner met de gemaakte afspraken in het convenant en ouderschapsplan.
35. De ouder met de nieuwe partner zal er erop toezien dat de nieuwe partner op geen enkele manier een concurrentie aangaat met de andere ouder door middel van cadeaus of door berichten op social media.
36. Ouders zijn zich bewust van het feit dat zaken met betrekking tot hun kinderen ook na overlijden van een van de ouders goed geregeld dienen te worden. Ouders spreken af zich hieromtrent goed te laten informeren.
37. Belangrijke verschillen van mening en conflicten zullen primair door de ouders zelf onderling behoren te worden opgelost. Mocht dit echter niet lukken, dan zullen de ouders zich z.s.m. tot Mediation Visie of een andere onafhankelijke derde wenden voor advies/bemiddeling. Ingeval er geen bemiddeling plaatsvindt, of bemiddeling geen uitkomst biedt, zal de ouder die het aangaat het geschil aanhangig maken bij de bevoegde rechter.
38. De ouders nemen dit ouderschapsplan minimaal één keer per jaar opnieuw met elkaar door. Tussentijds contact tussen de ouders vindt mondeling of per e-mail plaats.
Aldus getekend in 5-voud te …………… op ………………………
………………………. ………………………. Moeder Vader
Om samen over na te denken
Uitganspunten in zorg en opvoeding: wat willen jullie je kinderen meegeven?
Wat vinden jullie van belang voor de kwaliteiten van het contact tussen ouder en kind?
Wat kun je goed als ouder? Wat kan de andere ouder goed?
Hoe kunnen jullie elkaar helpen deze kwaliteiten ten behoeve van de zorg en opvoeding van de kinderen in te zetten?
Welke opvoedingsstijl wordt gehanteerd?
Welke regels worden gevolgd in de twee huizen ten aanzien van dagelijkse zaken en omgang met elkaar?
Wanneer een kind ziek wordt/is, wat wordt dan afgesproken met betrekking tot de zorg en omgang?
Wanneer een ouder ziek wordt/is of niet in staat of in de gelegenheid is om voor de kinderen te zorgen, wat wordt dan afgesproken met betrekking tot de zorg en omgang?
Wat wordt afgesproken omtrent het halen en brengen van de kinderen?
Hoe wordt de informatieoverdracht geregeld tussen de ouders en wat wordt er uitgewisseld?
Wat wordt afgesproken over tussentijds contact van de kinderen met de ouders?
Wat wordt afgesproken over contact tussen de kinderen en de andere families zoals opa’s en oma’s?
Hoe wordt het ouderschapsplan aangepast aan het ontwikkelen/veranderen van de kinderen in de tussentijd?
Wanneer kan er van het afgesproken ouderschapsplan worden afgeweken; op welke punten en hoe dan?
Wanneer de ouders een verschil van mening hebben aangaande de kinderen of het ouderschapsplan, hoe wordt zo’n conflict dan opgelost?
Welke regels kunnen worden afgesproken wanneer één van de ouders van plan is te verhuizen?
Hoe om te gaan met een wijziging in het leefverband van een ouder (nieuwe partners of nieuwe kinderen)?
Opzegging huur woning Woning ter verkoop aanbieden Hypotheek regelen Maten nieuwe woning opnemen Povider inlichten inzake de verhuisdatum Automatische overboekingen wijzigen
Toeslagen aanvragen (bij scheiding zodra het convenant bij de Rechtbank is) Huurtoeslag Zorgtoeslag Kindgebonden budget Kinderopvang toeslag Check of er recht is op inkomensafhankelijke combinatiekorting
Verhuizen naar een andere plaats: informeren naar onderstaande zaken
Scholen Verenigingen (Kinder-)opvang Systeem ophalen huisvuil o Gemeentebelastingen Hondenbelasting Aanlijngebod voor honden
Vanaf een maand tot aan verhuisdatum verhuisberichten sturen aan:
Huisarts Tandarts Apotheek Ziektekostenverzekering Werkgever School kinderen Pensioenfonds (bij scheiding ook de regeling vanuit convenant melden) Bank Verzekeraars Aan en afsluiten elektra & gas & water oude en nieuwe woning Naambordje laten maken Afspraken sleuteloverdracht Uitgeleende sleutels verzamelen Nazend adres bij Post regelen Voor nieuwe woning sleutels bij laten maken Meterstanden oude en nieuwe woning opnemen
“In de stilte van jouw zwijgen raak ik telkenmale zoek” (MK)
The silent treatment, het doodzwijgen of negeren in een relatie wordt gezien als één van de naarste dingen die je elkaar kunt aandoen. Het is een vorm van emotionele mishandeling die erg pijnlijk is en waar de partner die dit ondergaat met moeite van kan loskomen. Het is gemeen en wreed. Altijd. Het ondermijnt de fundamenten van je bestaansrecht.
Je bent onzichtbaar voor de partner waar je gevoelens voor koestert en waarvan je dacht dat je daar een connectie mee had. Het schuurt tegen jouw recht op een gelijkwaardige plaats in de relatie. Het schuurt tegen jouw gevoel van zijn. Het doodzwijgen raakt je in je existentie, in het geloof en vertrouwen in jezelf. Het erbij horen, onderdeel uitmaken van is belangrijk voor ons. Buitengesloten zijn doet pijn. Het raakt in onze basisbehoefte. Je waant je in een emotionele achtbaan in niemandsland waarbij jij stuurloos in het achterste karretje zit.
Overlevingsgedrag In de periode van het negeren raak je in bijna permanente staat van overlevingsgedrag, het vechten, vluchten of verstijven.
De vecht – vlucht- of verstijvingsresponse is voor het eerst beschreven door Walter Bradford Cannon (1932) in The Wisdom of the Body . Hij zag het verband tussen de reactie van verschillende dieren op acuut gevaar gevolgd door een reeks van fysiologische reacties.
Cannon onderkende de hormonen adrenaline, noradrenaline en cortisol die tijdens een stresssituatie vrijkomen in het lichaam en die verantwoordelijk zijn voor een aantal automatische fysiologische reacties, waaronder de versnelling van ademhaling, verhoging van de hartslag, stijging van de bloeddruk en het vertragen van het spijsverteringstelsel. Je hebt er weinig controle op en dat maakt dat je zo lang een speelbal kunt zijn van jouw eigen emotie die getriggerd wordt door de stilte behandeling.
Cortisol is een stresshormoon en wordt via de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as) gegenereerd. Cortisol is in een gezonde dosis altijd in het lichaam aanwezig. Cortisol blijft tijdens de langdurige stress die je nu ervaart veel langer in jouw lichaam actief. Zolang er balans is tussen stress en herstel krijgt de cortisol de gelegenheid om af te vloeien. Gebeurt dit niet dan ontstaat er chronische stress door de stapeling van cortisol in je lichaam en dat resulteert in allerlei lichamelijke en mentale klachten. Je immuunsysteem verzwakt. Je kunt niet meer goed nadenken. Je lontje wordt korter, je blaft je kinderen, vrienden en je huisdieren af. Kortom, van te veel cortisol in je lichaam wordt je geestelijk en lichamelijk ziek. Conclusie; van het ondergaan van een stilte behandeling word je ziek en soms zelfs een beetje gek! En het is niet eens die behandeling die dat doet. Het zijn jouw eigen hormonen die dat doen!
Wat doet jouw brein tijdens stress? Om de emotionele achtbaan te begrijpen waar je in lijkt te verkeren helpt het als je inzicht krijgt in de werking je brein.
Onze hersenen zijn grofweg in te delen in drie hersengebieden.
(Sagan , Miller ) De hersenen werken als samenhangend geheel maar dienen tegelijkertijd elk hun eigen doel.
Het drieledige brein bestaat uit het reptielenbrein, het limbisch systeem en de neo cortex.
De neo cortex is het denkende deel van ons brein en tevens het jongste deel. Het is verantwoordelijk voor de cognitieve verwerking, denken, taal, beredeneren, besluitvorming en zelfreflectie. (Ogden) Dit deel van het brein is erg gevoelig voor stress en laat zich bij de geringste vorm hiervan “kapen” door het limbische- en reptielenbrein.
Het limbisch brein is het gedeelte waar onze emoties gegenereerd worden. Het zorgt ervoor dat we emoties kunnen ervaren, zorgt voor sociale betrokkenheid en gehechtheid en labelt eerdere ervaringen op als veilig of onveilig.
Het reptielenbrein is het oudste deel van het brein en werkt instinctief en automatisch. Het reptielenbrein is verantwoordelijk voor alle functies die te maken hebben met ons voortbestaan zoals hartslag, ademhaling, spijsvertering en lichaamstemperatuur.
Dit deel van het brein is dag en nacht actief. Het reptielenbrein vormt samen met het limbische brein onze “lijfwacht”.
Nare situaties brengen altijd gevoelens van stress met zich mee. Tijdens dit proces ben je tot weinig of geen denkvermogen in staat. De prioriteit ligt op het “reageren” in plaats op het “denken”. De subcortiale hersenen (Ogden) nemen de regie over want jouw lichaam en geest bevinden zich in een vecht-vlucht- of verstijf respons.
Wat heb jij allemaal gedaan om het tij te keren?
Je hebt waarschijnlijk alles uit de kast getrokken om contact te krijgen met degene waar je de stilte behandeling van krijgt.
Je bent boos geworden, je hebt gehuild, geschreeuwd en gesmeekt.
Je hebt passende liedjes gestuurd, vrienden en vriendinnen ingeschakeld, rake teksten en zelfs poezie geschreven, je hebt allerlei snode plannen uitgedacht, tig x sorry gezegd omdat je dacht dat het aan jou lag en je bent jezelf meermaals verloren in het ondergaan en aangaan van seksuele uitspattingen die je vanuit jezelf nooit zou hebben gedaan.
Kortom; aan jou heeft het niet gelegen.
Of toch….?
Want hoe meer jij toenadering zoekt, hoe meer de ander zich nog zal terugtrekken, waardoor jij je in al jouw wanhoop er nog een schepje bovenop doet met als gevolg dat je in een neerwaartse spiraal van kwaad tot erger terecht komt en zelf met een ongelofelijk rot gevoel blijft zitten.
Schuld of onschuld?
De ander kun je niet veranderen. Hij of zij heeft zo zijn eigen redenen om te doen zoals hij of zij doet. Als je de overtuiging hebt dat ieder gedrag een positieve intentie heeft dan is ook het gedrag van degene die dit doet te rechtvaardigen. Prima… alleen niet met jou toch…?
Vaak wordt degene die jou de stilte behandeling geeft in verband gebracht met een (narcistische) persoonlijkheidsstoornis.
In de literatuur wordt narcisme en de stilte behandeling bijna altijd in combinatie vermeld. Het lastige bij een dergelijke persoonlijkheidsstoornis is dat de persoon in kwestie er zelf niet bewust last van heeft en gauw wijst naar een ander als er iets voorvalt wat raakt.
Narcisme komt naar schatting voor bij 1% van de bevolking waarbij de mannen oververtegenwoordigd zijn (50 tot 75 procent). Totaal heeft tussen de 4,4 en 13,5 % van de bevolking een persoonlijkheidsstoornis .
Behalve persoonlijkheidsstoornissen zijn er ook andere oorzaken van het volledig uit contact gaan. Denk hierbij aan burn-out of andere stress gerelateerde klachten.
Ook bij autisme kom je dit fenomeen vaak tegen. In de uitvoering nagenoeg hetzelfde, de intentie is een andere.
En onderschat ook niet de effecten van het Liefdesbang, de bindingsangst bij de ander en de verlatingsangst bij jezelf.
Hannah Cuppen schreef hier een fantastisch boek over.
“Alles is te veel niets is genoeg” (mk)
Soms is ook bij degene die de stilte behandeling uit voert de eigen pijn te groot en is er geen ruimte meer voor iets anders dan het meest noodzakelijke waarbij het zomaar kan dat juist jij dit niet bent.
Neemt niet weg dat, wat de achterliggende oorzaak ook is, het even goed een pijnlijke situatie te weeg brengt en het zou enorm schelen als in alle situaties een open communicatie mogelijk zou zijn. Eigenlijk is er altijd wel sprake van gekwetste gevoelens en emotionele blokkades in het verleden waardoor degene jou zo behandelt zo ontoegankelijk is geworden en onmachtig is tot het aangaan van een oprechte dialoog.
Een excuus voor het gedrag ontstaat hier niet mee. Een relatie, iedere relatie vraagt om wederkerigheid. Ook al zijn de problemen nog zo groot en is de relatie eindig, dan nog mag je wederzijdse emotionele volwassenheid en enige mate van conflictmanagement verwachten.
De laatste jaren lijken de problemen alleen maar groter te worden.
Ons digitale leven stompt ons af van het aangaan van een dialoog. Huwelijken worden tegenwoordig beëindigd met een paar whats-app berichtjes. De jongere generaties leren niet meer om even een heftige confrontatie te hebben en een half uur later van het lachen over de grond te rollen als even goede vrienden maar vechten het uit via whats app met uit eindelijk het blokkeren van het contact. Hoe moet het later als je zo jong al de basale vaardigheden tot conflictmanagement mist?
Vraag je zelf eens af
Je kunt je blijven afvragen waarom iemand zo handelt en geen ander repertoire lijkt te hebben dan het stoppen met reageren op jouw vragen, het niet meer reageren op telefoongesprekken of berichtjes. Destructie van iedere vorm van communicatie door stilte. Jou in verwarring achterlatend, verslagen, eenzaam, bang en bezorgd.
Je kunt je ook afvragen waarom juist jij voor de charmes bent gevallen. Wat is het bij jou dat je daar gevoelig voor bent gebleken? Je kunt stellen dat de stilte behandeling het meeste effect heeft op sensitieve, empatische, kwetsbare mensen. Wat is het in jou dat je een gewillig “slachtoffer” bent gebleken. Is het jouw behoefte om gezien te worden, aan erkenning of bewondering?
Is het de exclusief lijkende aandacht die jou heeft doen smelten? Is het dat wat je als kind moest ontberen omdat jouw ouders emotioneel niet beschikbaar waren?
Of is het de herkenning van de nestgeur van jouw dominantie vader of moeder die jouw onbewuste brein bij deze partner als vertrouwd heeft gelabeld?
Je hebt vast ook genoten van de attente aandacht in het begin.
Het gevoel dat je kreeg speciaal te zijn waardoor het veilig leek jouw hoofd en hart te kunnen delen. Je bent vast je eigen grenzen weleens overgegaan omdat het zo vertrouwd en verbonden voelde.
“We maken een leugen tot onze waarheid om te overleven proberen dat te vergeten tot dat het niet meer gaat” (MK)
En vraag jezelf ook eens af of je het niet allemaal al geweten hebt dat de relatie niet okay voor je was maar dat je het steeds voor jezelf hebt goedgepraat. Het voor jezelf ontkennen was vast makkelijker dan het toelaten van de realiteit.
Vraag jezelf ook eens af wat het jou zou kunnen opleveren als je jezelf geen slachtoffer meer voelt van de persoon waardoor je je zo laat behandelen. Wat ben jij eigenlijk zelf waard?
Jij hebt een keuze
Denk je dat je in de relatie moet blijven of om aan de relatie te blijven trekken omdat je niet anders kunt dan verandert er niets. Alles is met alles verbonden. Het proces waar je je nu in begeeft is geen cognitief proces. Je zit in de overlevingsmodus en daar werkt je normaal zo heldere verstand niet goed. Dat betekent ook dat praten met derden, al of niet professional niet helpt. Wat helpt is het doorleven van een transformatieproces, een zelfvergevingsproces. Niet via taal maar via kleine bewezen stappen die jouw emotionele brein wel begrijpt.
Pas als jij verandert gebeurt er iets. Het is geen makkelijk proces want ook jij hebt jouw redenen te doen wat je doet en soms is het gewoon nog niet erg genoeg. Laats vroeg ik iemand hoe erg haar relatie met haar partner was aan te geven op een schaal van 1 tot 10. Haar antwoord was een 9. Ze blijft want pas een 10 is erg genoeg.
En denk vooral niet dat wij onze wijsheid alleen maar uit een boekje hebben. Een extreem dominante vader of een ex met nare trekjes.
Been there, done that…
Ook wij kennen het proces, niet door te schuilen bij anderen maar door het omarmen van onze eigen pijnpunten en kwetsbaarheden waarbij we met snot voor onze ogen op onze knieën door het stof zijn gegaan.
Om eruit te komen als een ander mens. Niet persé beter, wel liefdevoller naar ons zelf en vooral op eigen benen. Lees hier het persoonlijke verhaal van Leonie. https://www.facebook.com/devergevingscode/posts/129528111042211:0
Wil ook jij ook uit die emotionele achtbaan stappen? Wil je stoppen met die emotionele afhankelijkheid? Stoppen met het verdwalen in niemandsland in het vurige verlangen naar connectie met iemand die dat niet kan geven? Zeg nou zelf, dit wil je toch oprecht niet meer nodig hebben.
Maak dan ook jouw nieuwe verhaal en geef op te hopen op een beter verleden. De waarheid bestaat niet er is geen goed of fout. Er zijn alleen verhalen. Jij bepaalt welk verhaal van jou is, welk verhaal jij wilt leven. Jij hebt de regie over jouw eigen leven. Wij helpen je daarmee graag want met jouw nieuwe verhaal kun je zelf weer liefdevol verder.
Marjon Kuipers
Leonie Poth
Overige Literatuur en bronnen
Campbell, W.K., & Miller, J.D. (2011). The handbook of narcissism and narcissistic personality disorder. New Jersey: John Wiley Sons, Inc.
Frances, A. & First, M.B. (2000). Stemming en stoornis. Amsterdam: Nieuwezijds.
Kernberg, O.F. (1992). Aggression in personality disorders and its perversion. New Haven, T: Yale University Press.
Krizan, Z., & Johar, O. (2012). Envy divides the two faces of narcissism. Journal of Personality, 80, 1415 – 1451.
Sprey, A. (2002). Praktijkboek persoonlijkheidsstoornissen. Diagnostiek, cognitieve gedragstherapie en therapeutische relatie. Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum.
www.deviersprong.nl. Website van De Viersprong, een psychotherapeutisch centrum dat is gespecialiseerd in onderzoek en behandeling van persoonlijkheidsstoornissen.
www.persoonlijkheidsstoornis.allepaginas.nl.
Startpagina met uiteenlopende links op het gebied van persoonlijkheidsstoornissen.
www.psychiatrienet.nl. Website van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, met onder meer informatie over persoonlijkheidsstoornissen en verwijzingen naar andere websites.
www.psychischegezondheid.nl. Website van het Fonds Psychische Gezondheid dat zich inzet voor mensen met psychische problemen en hun omgeving.
www.trimbos.nl. Website van het Trimbos-instituut, een kennisinstituut op het gebied van geestelijke gezondheid. Met uiteenlopende digitale informatie over aandoeningen en hulpverlening.
Boeken over Narcisme bij BOL
https://www.bol.com/nl/s/algemeen/zoekresultaten/Ntt/narcisme%2Bboeken%2Bnederlands/N/0/Nty/1/search/true/searchType/qck/suggestedFor/narcisme/originalSearchContext/media_all/originalSection/main/defaultSearchContext/media_all/sc/media_all/index.html
Als familie mediators met o.a. specialisatie Autisme gerelateerde conflicten begeleiden wij echtscheidingen waarbij één van de partners een vorm van autisme heeft. Bij veel scheidingen wordt er regelmatig de ander aangewezen als oorzaak. Ook partners van mensen met een psychische kwetsbaarheid wijten de oorzaak van veel van hun pijnen aan het gedrag van de ander.
Er volgen verwijten over en weer en niet zelden wordt de partner met autisme als de schuldige aangewezen. De partner zonder autisme voelt zich niet voldoende gehoord en gezien en mist de emotionele bedding in de relatie. Er wordt veel stress ervaren met alle gezondheids klachten van dien. Herkenbaar? Dit is echt in veel situaties aan de orde en de pijn die partners voelen heeft zelfs een naam gekregen. Het Cassandra Syndroom.
Het Cassandra syndroom (CADD: Cassandra A ective Deprivation Disorder) ontleent de naam aan de Griekse mythologische Cassandra en uit zich o.a. bij partners van mensen met autisme. De Griekse Cassandra werd door niemand geloofd. Met dat gevoel kun je als partner van iemand met (een vermoeden van) autisme ook worstelen. Het gevoel dat misverstanden ontstaan door andere zaken dan persoonlijke verschillen en dat je iets ontbeert kan leiden tot verwarring, eenzaamheid en wan- hoop. Hieruit komen soms psychische, emotionele en lichamelijke klachten voort. (Bron NVA)
Cassandra’s verenigen zich in lotgenoten groepen. Het is natuurlijk fijn gehoord en begrepen te worden en je verhaal te kunnen doen onder gelijk gestemden. De oplossing zit daar helaas niet in. Als je de intentie hebt samen aan de relatie te werken dan geeft inzicht in patronen die in wisselwerking bij beiden spelen een beter perspectief. Het klinkt misschien niet aardig maar in een relatie met iemand met autisme heb je ook als partner een verantwoordelijkheid. Dit kan liggen op vele vlakken maar in ieder geval is één van de verantwoordelijkheden dat je goed voor jezelf zorgt en dat je weet waar je behoeften liggen en waar deze vandaan komen. Met deze inzichten ben je eerder in staat jezelf te “voeden” en zul je minder een beroep doen op een ander om jou emotioneel te laven. Dit maakt je sterk en minder behoeftig in een relatie in welke vorm dan ook waarbij wij echt niet willen beweren dat dit heel eenvoudig is. Vaak zijn patronen al jaren ingesleten en die verander je niet in een paar momenten. Wat kan helpen is inzicht. Inzicht waar jou behoeften liggen en inzicht in de emotionele processen die spelen bij relationele conflicten.
Leonie Poth schreef het stuk over De Liefdesbatterij en het opladen hiervan.
Marjon Kuipers het stuk over de emoties, de invloed op je denkvermogen en je gezondheid.
De Liefdesbatterij | Leonie Poth
Stel wij mensen leven met een batterij die telkens opgeladen moet worden, de liefdesbatterij. Want elk mens heeft liefde nodig om gezond te zijn. Het opladen kan voor iedereen anders zijn. Een batterij kent 10 buisjes die gevuld moeten blijven om liefdevol vervuld te zijn (gebaseerd op de liefdesvaten van John Gray). Vergelijk het plaatje met een krachtige batterij, de kernreactor.
Spiritualiteit. We hebben het nodig om spiritueel verbonden te zijn, in contact met onze zielskern of in relatie met de kosmos of hogere macht. Voor iedereen is dit anders. Meditatie is een manier om deze buis te vullen. Vanuit een religie kan meditatie plaatsvinden maar ook gewoon door te leren in stilte te zijn tijdens een wandeling of mindfull in het leven te staan. Het betekent dat je met aandacht leeft en je bewust bent van alle zintuigen bij alles wat je doet. Dit heeft tot doel het denken zoveel mogelijk te leren uit te schakelen.
Onvoorwaardelijk liefde. Wanneer we niet op een liefdevolle en tevreden manier met onze emotionele ervaring van het leven omgaan is het nodig dit buisje te vullen. Vaak zoeken we dan een therapeut en mensen of lotgenoten in een directe omgeving op. Maar wanneer deze persoon dit buisje zelf chronisch leeg heeft dan raken we teleurgesteld en blijven we in een emotioneel tekort. Vind daarom mensen op die hun onvoorwaardelijke liefdes buisje goed gevuld hebben en zijn lotgenoten niet altijd de juiste omgeving, afhankelijk van hun eigen stadium in het proces.
Plezier. Vriendschappen zijn belangrijk om plezier te hebben in het leven. Voor iedereen is het vullen van de batterij weer anders. De één heeft meer onvoorwaardelijke liefde nodig en de ander plezier, En soms is eerst de onvoorwaardelijke liefde nodig om plezier te kunnen vullen. Want vriendschappen aangaan kan voor sommigen erg moeilijk zijn en moet er eerst gewerkt worden aan de emotionele ervaringen. Vriendschappen helpen onszelf te aanvaarden zoals we zijn.
Gelijkwaardigheid. Ervaren dat je deel van de samenleving bent. Gelijkgestemdheid, eenheid, verbinding. Daarom gaan we naar concerten, bij een teamsport of een lotgenotengroep. We willen het gevoel erbij te horen en een gelijke te zijn. Soms kan het zijn dat je in de jonge jaren dit te weinig gehad hebt en komt de behoefte om dit op latere leeftijd in te halen. Dit buisje wil ook gevuld worden om de batterij te laden.
Zelfliefde. Voor het vullen van dit buisje moet je ervoor zorgen dat jij op de eerste plaats komt. Hierin vraag jij jezelf af wat jij wilt en jou gelukkig maakt. Natuurlijk wil je anderen gelukkig maken maar dat doe je met een ander buisje. Maar ga eens weg van de anderen. Wees ook eens nieuwsgierig en onderzoek plekken waar je nog nooit geweest bent en je ook niet meer terugkomt zodat je eens helemaal gek kunt zijn. Om jezelf lief te hebben moet je jezelf toestemming geven te experimenteren met het leven. Wanneer een ober je vraagt wat je wilt eten en je antwoord, “wat je hebt”, krijg je de kliekjes. Wil jij de kliekjes van de wereld?
Relaties. Hierin deel jij jezelf met iemand anders. Waarin je elkaar volkomen vertrouwt. Het in balans brengen van je mannelijke en vrouwelijke kant door in contact te komen met iemand van het andere geslacht. Dat hoeft niet persé een intieme relatie te zijn. Het hoeft evenmin een perfecte relatie te zijn. Zielsverwanten zijn nooit volmaakt, maar voor jou volmaakt als partner. Je trekt altijd de partner aan die op dat moment jouw liefdesbatterij spiegelt.
Onvoorwaardelijk geven. Onvoorwaardelijke liefde geven is de verantwoordelijkheid nemen voor de behoefte van anderen en een wezenlijke eis van de ziel. We kunnen ons niet verder ontwikkelen als we voor onze 35e geen mogelijkheden creëren waarin we onvoorwaardelijk geven. We hebben het nodig om nodig te zijn. (Klein)kinderen zijn een uitstekende manier om dit buisje te vullen. En wanneer dit niet mogelijk is kunnen dieren hierin ook volstaan. Maar om dit buisje ideaal te maken moeten de eerste 6 buisjes vol zijn om over te kunnen lopen naar onze kinderen. Wanneer dit buisje ongevuld blijft dat zien we verstoringen in ongelijkwaardige relaties (de partner wordt bemoederd, een partner wordt een therapeut). Vrijwilligerswerk alleen is niet voldoende, wat de voorwaardelijkheid blijft eenzijdig. Je kunt jarenlang geven maar als je nooit hetzelfde terugkrijgt dan raak je leeg. En mensen voelen zich afgunstig als ze meer geven dan ze terugkrijgen.
Altruïsme. Onbaatzuchtig teruggeven aan de gemeenschap. We zijn afhankelijk van elkaar binnen de gemeenschap. Elke daad heeft gevolgen, goed of schadelijk, Daarom geven we terug aan de gemeenschap in goede daden. Vrijwilligerswerk is een manier om terug te geven wat je hebt ontvangen in jouw leven. Maar blijf ervoor zorgen dat de andere buisjes gevuld blijven. Zonder het blijven vullen van de andere buisjes is er geen energie voor altruïsme.
Overzicht. Verbreed je wereldvisie door jouzelf te ontdekken ten opzichte van de wereld. Welke culturen zijn er? Hoe zijn jouw politieke idealen? Wat is jouw aandeel in de natuur en houdbaarheid van de aarde? De behoefte aan reizen groeit en zo steeds vullen meer onze batterij. Niet zozeer om uit te rusten, maar ook om onszelf ten opzichte van de nieuwe ontdekkingen te leren zien. Het zien van de wereld brengt nieuwe aspecten van je persoonlijkheid naar voren en houdt je jong. Met je eigen wijsheid help je niet alleen je naaste omgeving maar ook de wereld.
Potentieel. Wanneer we op een punt komen dat alle buisjes gevuld zijn dan komen we toe aan het volledig uiting geven aan het eigen potentieel. Genieten en in harmonie met jezelf en alles eromheen zijn. Je geeft toe aan je lot en waarvoor je ziel in dit leven gekomen is. Wanneer men niet in deze fase kan overgeven wordt men ziek en oud. Wanneer je doorgaat met het vullen van de liefdesbatterij en het krijgen van wat je nodig hebt zul je geleid worden tot de vervulling van je doel om iets te betekenen in deze wereld.
Wanneer deze inzichten gaan leven en we erkennen dat we zelf verantwoordelijk zijn voor het opladen van de batterij, dan is de kernenergie die wij nodig hebben in overvloed aanwezig. Dan hoeven we alleen nog maar te genieten. De buisjes kunnen chronologisch gevuld worden met onze levensfases maar soms moeten we weer terug naar een eerder buisje wanneer een later buisje maar niet gevuld kan worden. Veelal hoppen we heen en weer naar de verschillende buisjes. Levenservaringen en ontmoeting in het leven spiegelen onze ervaringen en helpen ons eraan herinneren dat er weer een buisje opgeladen moet worden. Naarmate je ervoor open staat en je kwetsbaar kunt opstellen naar je eigen pijnen en ermee gaat oefenen, ga je steeds sneller herkennen in welk buisje jij je bevindt en leer je wat je kunt doen om dit buisje te vullen.
Emoties | Marjon Kuipers
In alle conflicten spelen emoties een centrale rol. Emoties zijn een aanjager voor het conflict maar evengoed een aanknopingspunt voor de oplossing. In de relaties vormen betrokkenen een systeem dat in wisselwerking met elkaar is. Bewust ook en misschien vooral ook wel onbewust. Zodra zij kunnen duiden wat de invloed van emotie is op hun gedragingen zullen wellicht de deuren naar de oplossing worden geopend. Het herkennen en erkennen van emoties vergt kennis van deze materie en meer nog de bereidheid en de moed naar het eigen aandeel te kunnen kijken.
Er is een toename van wetenschappelijk bewijs over de invloed van stress op het menselijk gedrag en de hiermee gepaard gaande emoties.
Steeds vaker signaleren wij een opkomende trend van allerlei stress-management interventies binnen zowel het bedrijfsleven als de gezondheidszorg. De kern achter de inzet van deze interventies is het volledig bewezen feit dat naast alle gezondheidsklachten die structurele stress met zich meebrengt, ons vermogen om rationeel na te denken en dus tot effectieve oplossingen te komen, tijdens een stressvolle situatie, wordt beperkt.
Voor de maatschappij zijn de wetenschappelijke uitkomsten, gezien de ontwikkeling die ze voortbrengen, enorm van belang. Indien er meer kennis aanwezig is die ingezet kan worden om o.a. menselijk lijden te verminderen is dit van grote waarde op zowel maatschappelijk als financieel gebied.
Leonie Poth
Als jonge vrouw kwam Leonie erachter dat ze harmonie bracht bij mensen. Er was altijd wel een andere kant achter een verhaal en daar was ze nieuwsgierig naar. Doordat ze haar balans en eigenwaarde binnen haar eigen relaties verloor, een beter voorbeeld voor haar kinderen wilde zijn, ging ze 20 jaar geleden op onderzoek. Naar zichzelf en hoe mensen zich gedragen wanneer emoties een grote rol spelen. Na vele omwegen ontdekte ze dat mediation haar pad was en is ze in balans. Ze ziet zichzelf als student van haar eigen leven.
Het verlangen naar en de interesse voor vergeving kwam na een persoonlijke situatie die haar jarenlang uitputte. Door een besluit te nemen, wetende dat er altijd keuzes waren, heeft zij in internationale retraites vergeving gevonden en is zij trainingen gaan volgen om vergeving te belichamen. Door zelf het proces van vergeving te ervaren, door zichzelf te vergeven, is zij een betere mediator geworden en kan zij met compassie naar haar klanten kijken. Inmiddels is het haar missie om vergeving binnen (ex)relaties én uiteindelijk bij sterven te begeleiden.
Leonie is MfN-mediator bij Resolve Scheidingsbemiddeling regio Overijssel
In onze hectische maatschappij is het een hele klus om vitaal te blijven.
Veel mensen hebben overprikkeling- en stressklachten. Vaak gaat het echt mis op het moment dat je in conflict raakt. Conflicten doen iets met je. Je schiet in de “overlevingsstand” en dat vreet energie. Het slapen lukt niet altijd even goed meer en je eetpatronen zijn vaak niet optimaal. Het is een periode waarin je extra goed voor jezelf zou moeten zorgen. Een goed slaap patroon kan hier ondersteunend in zijn.
Ons lichaam bestaat uit miljarden cellen en onze vitale functies kunnen zich zelf voor het merendeel in standhouden. Ze hebben daarbij echter wel “onze” steun nodig.
De herstellende slaap is een belangrijk onderdeel van onze gezondheid en onze vitaliteit.
Melatonine Melatonine is een lichaamseigen hormoon dat o.a. zorgt dat je in slaap kunt komen. Samen met ander processen in het lichaam draagt melatonine bij aan het herstel van schade in het lichaam.
Slaap Zodra er een verminderde lichtinval op het netvlies komt wordt de aanmaak van melatonine gestimuleerd. De biologische klok bij volwassenen regelt dat dit rond ongeveer 22.00 uur gebeurt.
Ongeveer een uur na het eerste shot melatonine dat vrij komt is het lichaam klaar voor een diepe slaap. Deze eerste diepe slaap behelst 100% tot 80% van het totale helende vermogen dat het effect van slaap op ons lichaam heeft. Tijdens de slaap vindt er een fysieke recuperatie plaats. Dit proces duurt ongeveer 6 uur.
De cellen in het lichaam herstellen zich maximaal en de afvalstoffen in de hersenen worden opgeruimd. De primaire functie van de slaap is immers het houden van een grote schoonmaak.
Stel dat je later gaat slapen dan een uur na het eerste melatonine shot dan heeft dat tot gevolg dat je later “instapt” in het slaapschema. Hierdoor zal de slaap minder effectief zijn. Het lichaam mist dus een essentieel deel van de helende werking van de slaap.
In het bovenstaande schema kun je aan de groene blokken zien met welk percentage het herstellende effect van de slaap afneemt. De rode strepen geven het psychische herstel weer.
Beeldscherm Beeldscherm gebruik zorgt dat ons via de ogen het signaal ontvangt dat het nog licht is en dit zorgt dat de melatonine productie niet op gang komt. Zelfs als de melatonine productie al opgang was gekomen dan is ongeveer 2 minuten beeldscherm gebruik al genoeg om de melatonine productie te stoppen. Het gevolg is dat je moeilijker in slaap komt en als je slaapt bereik je niet meer de maximaal herstellende staat van 100% – 80% van de slaap.
Alcohol Het gebruik van alcohol zorgt dat de melatonine niet goed door het brein “vervoerd” kan worden. Dit heeft tot gevolg dat er niet voldoende melatonine aanwezig is voor de maximale herstellende werking van de slaap.
Gevolgen Een keer missen van de maximaal herstellende slaap (blok 1 en 2 van het schema) is niet zo erg. Is het echter structureel dan ontstaan er al vrij snel problemen waaronder een verhoogde stress-gevoeligheid. Lichamelijk en mentaal zal de conditie achteruit gaan. Er is gevaar voor allerlei klachten en het risico voor een burn-out is groot.
Scheiding In de periode rond een scheiding ervaren veel mensen maximale stress. De emotionele aspecten van scheiding zullen voor iedereen verschillend zijn maar door fysiek in vorm te blijven kun je de ingrijpende veranderingen soms beter aan.
Herstel Na een aantal weken trouw volgen van de biologische klok treedt er al herstel op.
Het vergt soms grote mate van zelfdiscipline om na 22.00 uur niet meer op een beeldscherm te kijken of het glaasje wijn door de week te laten staan. Het is echter de inspanning waard omdat je echt binnen een week of 3 al beter gaat voelen.
Soms zijn patronen er zo ingeslepen en is daardoor het lichaam is ontregelt. Ga in dat geval naar je arts en bespreek in ieder geval ook je slaapritme en gewoontes.
Power nap De power nap kan de herstellende slaap niet vervangen en heeft enkel effect op het mentale herstel.
Ons lichaam heeft een fantastisch vermogen tot zelfherstel. Gebruik het!
Hoe komt het toch dat mensen met en zonder autisme elkaar soms zo moeilijk lijken te begrijpen? Hoe duidelijk je ook bent, toch lijkt de ander maar niet te willen snappen wat jij bedoelt. Hij of zij komt met een reactie die niet aanhaakt bij wat jij bedoelt of doet totaal iets anders dan je gevraagd hebt. En omgekeerd begrijp jij soms de ander niet. Dit wekt vaak ergernis op en niet minder vaak frustratie bij alle partijen.
15 november spraken Jasper Wagteveld en mijn collega mediation Amber Hornung en ik op het jaarlijkse MfN Mediatorscongres over autisme & relaties voor een zaal vol mediators. Mediators lijken steeds vaker partijen aan tafel te krijgen waar een vorm van autisme speelt.
Menselijk contact is conflict gevoelig, een relatie goed (onder)houden kan ingewikkeld zijn. Zeker in relaties, privé of zakelijk, waarbij een vorm van autisme speelt kan er al snel escalatie ontstaan.
Veel mensen met autisme leven hun leven als ieder ander. Ze zijn partner, ouder, collega, vriend net zoals mensen zonder autisme. Daarin zie ik geen verschil.
Autisme is, zoals mijn collega en ervaringsdeskundig trainer Gijs Horvers altijd zegt, “menselijk gedrag onder een vergrootglas”. De kwetsbaarheid die het hebben van autisme met zich meebrengt op het gebied van prikkelverwerking maakt dat mensen met autisme niet altijd even goed in staat zijn informatie te verwerken. Er treedt een vertraging op in informatieverwerking en het risico bestaat op het maken van verkeerde informatiekoppelingen. Te veel prikkels genereren stress en in hevige stress/overprikkeling gaat bij iedereen, zonder uitzondering, het “denken” uit.
Bij mensen die kwetsbaarheden ervaren kan dit vaker gebeuren dan wanneer men hier geen last van heeft. Miscommunicatie zorgt voor een bron van conflicten en hiermee tevens voor een grote stressbeleving. In de context autisme beter bekend als overprikkeling.
Een goede mediator kan helpen het conflict op te lossen en de communicatielijnen weer helder te krijgen. Naast mijn rol als trainer/eigenaar bij de Autismeacademie ben ik sinds 2008 Registermediator met als specialisatie autismegerelateerde conflicten/autismeconsultancy en ben samen met mijn collega’s landelijk inzetbaar.
Ook leiden wij mediators op in autisme & communicatie en hebben inmiddels een goed netwerk van betrokken mediators op dit gebied.
Mocht je vast lopen in een conflict, of liever nog voor die tijd, mail me gerust. Marjon Kuipers. Bellen kan ook. Mijn nummer is 06 22 670 970
Onze hersenen zijn grofweg in te delen in drie hersengebieden.
